Voor onze dagelijkse portie zonlicht ten behoeve van de aanmaak van de (o zo) nodige vitamine D, begaven we ons gisteren naar Beek. De ouderen onder ons kennen Beek van het eertijds gelijknamige vliegveld. Op enig moment ge-updatet naar Maastricht-Aachen-Airport. Maar het blijft hetzelfde vliegveldje waarvan de omwonenden (in normale tijden) in toenemende mate ‘plezier’ hebben. Maar daar gaat het vandaag niet over.
Al wandelend over de Beekse veld- en holle wegen kwamen we een grenssteen tegen. Ik weet dat je een grenssteen niet tegen kunt komen, maar de Brabander in mij blijft het zo zeggen….. aan elke kant van de steen een wapen. Ik herkende aan de ene kant de Nederlandse leeuw. De andere kant riep niet meteen enige herkenning op. Kortom raadsel. Nu liepen we een van de geweldige wandelingen uitgezet door Jos Wlazlo (verzameld op de internetsite ‘Wandelgids Zuid Limburg’) en Jos geeft vaak achtergrondinformatie. Ook nu! Enigszins ongerust las ik de toelichting, want….waarom hier een grenssteen? De wandeling zou toch op Nederlands grondgebied blijven? We proberen in deze rare tijden juist grensoverschrijdingen met buurlanden te vermijden. Gelukkig, paniek niet nodig. Uit de beschrijving van Jos bleek dat de grenssteen uit de nadagen van de 80-jarige oorlog stamt. Althans de grens, de steen lijkt verdacht jonger. De steen herinnert aan het Partagetractaat. De francofielen onder ons herkennen het woord ‘partager’, dat (ver)delen betekent. En ook in 1661 werd iets verdeeld. Limburg om precies te zijn tussen de Verenigde Nederlanden (Staats) en Spanje (Spaans). Aha, dus de andere kant van de steen was het Spaanse wapen. Weer een mysterie opgelost. In 1661 werd zo het dorpje Neerbeek (daar waar we in casu de grensstenen zagen) verdeeld in een Staats- en Spaans Neerbeek. Al wandelend over de veldweg waanden we ons terug in de tijd met links van ons Spanje en rechts Nederland. Internationaler zal het op korte termijn niet worden. Gelukkig voor ons bulderden er vandaag geen kanonnen.
Thuisgekomen ging ik kijken of en zo ja, hoe onze contreien waren verdeeld. Wat blijkt….Eijsden werd toen Staats, maar bijvoorbeeld ons (Belgische) buurdorp Moelingen bleef Spaans. Die scheiding in 1661 heeft dus al de basis gelegd voor de latere grens.
Voor de historici onder ons nog een aardig weetje: onderhandelaar aan Nederlandse zijde was Johan de Witt.
Teruglezend vermoed ik dat deze column waarschijnlijk alleen maar interessant is voor de oudere, francofiele historicus 🤔. Wil die ajb reageren?
Reactie schrijven